En Costa dos Castros o réxime de propiedade comunal do monte significa que son os propios veciños quen deciden que facer co seu monte, e resulta que o que queren facer, é arqueoloxía. Aquí explicamos por que.
Os castros, petróglifos, fragas… A maior parte do patrimonio histórico e natural de Costa dos Castros pertence aos propios habitantes da zona.
De feito, aproximadamente un cuarto do territorio galego é xestionado colectivamente polas Comunidades de Montes, grazas a un sistema de montes veciñais en mancomún que se remonta ao século XIX.
Calquera persoa pode converterse en membro dunha Comunidade (un comuneiro), sempre e cando residan na zona. Hoxe en día hai 2.800 Comunidades de Montes en Galicia, catro das cales están en Costa dos Castros.
Como funcionan as Comunidades de Montes?
O territorio dunha Comunidade é unha propiedade privada que pertence a todos os comuneiros, pero non pode ser nin vendida ni repartida, e todo beneficio obtido debe reinvestirse na propia comunidade.
Os comuneiros debaten e votan calquera decisión respecto á xestión do monte en asembleas que teñen lugar cando menos unha vez ao ano. As xuntas directivas de cada Comunidade son elixidas democraticamente cando menos cada 4 anos.
Por que apostan os comuneiros de Costa dos Castros pola arqueoloxía?
Tradicionalmente, o monte comunal empregábase para obter compost (dos fentos, breixos, toxos…), madeira, prover de pasto e cultivar cereais para alimentar ao gando.
A mediados do século XX, grandes superficies foron replantadas con monocultivo de eucalipto, unha especie invasora e de crecemento rápido que se usa para converter en pulpa e madeira barata.
A pesar de que a produción de madeira segue a ser a principal fonte de ingreso, hoxe moitas Comunidades de Montes (como as de Costa dos Castros) están a explorar novas alternativas para xestionar o seu territorio, como plantar árbores froiteiras, cultivar cogomelos e mel, e promover o turismo rural.
Catro Comunidades, catro prioridades
Os habitantes de Costa dos Castros teñen a gran sorte de ter nos seus montes restos arqueolóxicos moi valiosos. Dende os petróglifos do Bronce ata os castros da Idade do Ferro, a zona está inzada de evidencia de que a xente viviu aquí dende hai milleiros de anos, modificando a súa paisaxe segundo as súas necesidades ao longo da historia.
Hoxe en día as catro Comunidades de Montes de Costa dos Castros queren protexer e poñer en valor os seus castros e arte rupestre, testemuñas da historia viva da zona.
-A Comunidade de Montes de Mougás proponse escavar unha nova cabana no castro d’A Cabeciña e crear unha senda botánica dende o castro ata o arboreto de Mougás.
–Viladesuso centrarase na limpeza do castro de Cano dos Mouros, onde reside o lendario Rei Sol.
-A prioridade de Pedornes é conservar a xoia da coroa da arte rupestre en Costa dos Castros: o petróglifo de Auga dos Cebros, no que se representa unha embarcación mediterránea.
-Finalmente, a Comunidade de Montes de Santa María de Oia busca descifrar os misterios sen resolver do castro de Chavella.
Ti podes axudar á comunidade de Costa dos Castros a facer que todo isto sexa posible. Colabora coa nosa campaña para ser parte dun proxecto 100% comunitario e sostible.
